Efectos secundarios e recomendacións
Non podemos saber con antelación que efectos secundarios experimentará co tratamento de quimioterapia xa que cada persoa reacciona de maneira diferente ante o mesmo tratamento. O equipo axudaralle a paliar os efectos físicos e psicolóxicos que experimente.
A continuación describimos os efectos secundarios que pode experimentar coa quimioterapia, é moi pouco probable que vostede experimente todos.
Caída do cabelo
Os tratamentos con fármacos antitumorais (quimioterapia) poden producir alopecia (caída do cabelo) total ou parcial. Non todos os tratamentos producen alopecia, o seu médico daralle esa información cando planifiquen o tratamento polo que non debe tomar decisións ata que o seu médico lle confirme a caída do cabelo.
Cando se produce a caída do cabelo?
A caída adoita aparecer aos 20-40 días tras o primeiro ciclo, aínda que pode variar dun paciente a outro, dependendo da dose e a duración do tratamento. O proceso é reversible xa que os folículos pilosos deteñen temporalmente a súa actividade. Da mesma maneira, ao terminar o tratamento, aos 30-40 días o pelo volve crecer. A alopecia é un problema transitorio, o seu pelo comezará a crecer de novo, ao principio débil e con posibles cambios na textura e cor do pelo.
Que se recomenda antes de que produza a caída do cabelo?
- Ter previsto se vai utilizar un gorro, pano, perruca ou desexa lucir a súa cabeza sen pelo e ter preparado o que prefire utilizar para cando chegue o momento da caída do cabelo. Unha vez que comeza, a caída do cabelo adoita ser rápida.
- Se a súa preferencia é utilizar perruca e desexa conservar a mesma imaxe é recomendable que acuda con tempo á barbaría para que poidan ver a súa cor e corte de pelo, xa que así poderán pedir con tempo unha perruca que lle permita non cambiar o seu aspecto.
- Se ten o pelo longo é mellor cortalo, xa que lle impresionará menos cando comece a caída.
Que coidados debo ter cando comece a caída do cabelo?
- Axiña que aprecie a caída convén cortar o pelo moi curtiño para evitar a angustia de velo caer día a día.
- Ao non ter pelo na cabeza, é importante protexer a pel do sol e do frío e utilizar crema hidratante. Pode ser a mesma crema que utiliza para hidratar a cara.
- Para lavar o coiro cabeludo, é mellor utilizar champú neutro ou dermocalmante para aliviar os picores se os houbese. Ás veces téñense molestias no coiro cabeludo.
Que se recomenda unha vez que o pelo volve crecer de novo?
- Cortar este primeiro cabelo para que o crecemento sexa homoxéneo.
- Utilizar un champú moi suave para lavados frecuentes (non un champú para nenos) e máscaras nutritivas.
- Non utilizar o secador con aire quente, lacas nin produtos agresivos.
- Pode comezar a tinguirse utilizando tinguiduras naturais libres de auga osixenada.
Caeránseme as pestanas e as cellas?
Adoitan caer máis tarde que o da cabeza e, do mesmo xeito que este, volverá crecer finalizado o tratamento.
Para simular as pestanas axudaralle debuxar con lapis a liña do ollo, non se recomenda o pegamento das pestanas postizas durante o tratamento.
Para simular as cellas poden debuxalas con lapis ou micropigmentalas un mes antes de iniciar o tratamento de quimioterapia, xa que as feridas que produce a técnica deben estar totalmente cicatrizadas antes de iniciar o tratamento.
Deshidratación da pel
É habitual sentir a pel seca e dolorida, especialmente a dos pés e as mans durante o tratamento. É recomendable utilizar un xabón neutro e crema hidratante sen perfumes nin colorantes despois da ducha diaria e non realizar tratamentos agresivos como exfoliantes ou cremas con retinol ou acedo fólico mentres duren os tratamentos. En canto a perfumes e desodorizantes mellor utilizar produtos libres de alcol.
A pel pode volverse máis sensible coa luz solar (fotosensibilidad) e poden aparecer manchas escuras (hiperpigmentación) mesmo tempo despois de finalizados os tratamentos. É importante seguir as precaucións seguintes:
- Evitar exposicións solares nas horas intensas de sol
- Utilizar cremas con filtro solar de pantalla total
- Utilizar chapeus de á ancha para protexer a cara
- Utilizar lentes de sol para protexer os ollos
As uñas tamén experimentarán cambios, vólvense quebradizas, máis grosas e poden romper máis dos normal. É recomendable levar as uñas curtas para evitar que rompan, non cortar as cutículas para evitar infeccións e non utilizar axentes irritantes como esmaltes ou pegamento das uñas postizas.
Cansazo
É un efecto secundario frecuente que experimentan todas as pacientes, cansazo ao realizar as actividades da vida diaria. Poida que necesite diminuír a súa actividade habitual e descansar máis. É recomendable realizar exercicio lixeiro diariamente, como camiñar, na medida das súas posibilidades, axudaralle a manterse con enerxía.
Se algún día se atópa máis cansa do habitual e sente dificultade para respirar debe porse en contacto co equipo porque pode ser un signo de anemia (baixada de glóbulos vermellos)
Anemia
A quimioterapia reduce o número de glóbulos vermellos, as células do sangue que transportan o osíxeno por todo o corpo. Se se reduce o seu número, baixan os niveis de osíxeno causando anemia. Os síntomas son:
- Cansazo máis intenso que o que nota co tratamento
- Dificultade para respirar (disnea)
Se nota algún destes síntomas comuníqueo ao equipo. Vostede pode previr a anemia tomando unha dieta rica en ferro, o cal axudará aos glóbulos vermellos no transporte de osíxeno.
Risco de infección
A quimioterapia pode reducir o número de glóbulos brancos, cuxa función principal é combater a infección. De aí a importancia de seguir as recomendacións que diminúan o risco de infeccións:
- Boa hixiene persoal
- Evitar o contacto con persoas que teñan infección por exemplo gripe
- Evitar lugares con moita aglomeración
- Coidados extra da pel
As análises de sangue periódicos antes das doses de quimioterapia indicarannos se é necesario tomar máis precaucións.
Memoria e concentración
Algúns pacientes experimentan dificultade coa memoria a curto prazo, a atención e a concentración na que inflúe tamén a situación de tensión. É normal que necesite máis tempo para realizar o seu traballo habitual.
Este síntoma adoita mellorar despois de finalizado o tratamento.
Problemas para durmir
Os problemas para durmir (insomnio) son comúns co tratamento. Pode aparecer dificultade para quedar durmida, e espertar no medio da noite e non volver durmir. É recomendable:
- Ir á cama só cando teña soño
- Se non pode durmir salga da habitación e volva cando teña soño
- Evite as sestas. Se ten dificultade limíteas a un máximo de media hora
- Evite estimulantes como a cafeína.
Comuníquenos as súas dificultades para valorar a necesidade de tratar o insomnio
Sexualidade e fertilidade
Pode sentir diminución de desexo sexual durante o tratamento que pasará gradualmente unha vez finalizado. Pode notar tamén sequedade vaxinal que mellora con lubricantes vaxinales libres de estróxenos.
Algúns medicamentos impiden concibir e aínda que a infertilidade pode ser temporal, nalgún caso pode ser permanente. A oncóloga falará con vostede desta posibilidade antes de iniciar o tratamento e das posibles opcións dispoñibles. Nalgún caso, pódense conxelar os óvulos para poder utilizalos máis tarde en fecundación in vitro.
Depresión
O diagnóstico de cancro e vivir cos efectos secundarios dos tratamentos pode facer que senta tensións e ansiedade o cal aumenta o risco de sufrir depresión. Se se atopa desanimada e non ten ganas de realizar actividades coas que antes gozaba durante un período de dúas semanas ou máis comuníqueo. Podemos facilitarlle a asistencia ao psicólogo cando necesite e a participación nun grupo de terapia con mulleres que están a pasar pola súa mesma situación. Falar con elas, a miúdo reduce os síntomas de illamento e tensión.
Náuseas e vómitos
É un efecto secundario que afecta a case a metade das pacientes. A súa oncóloga daralle un medicamento para tomar antes do tratamento para previr este efecto (antiemético) que pode provocar estreñimiento. Existen varios tipos de antieméticos, se o que toma non é efectivo ou se os efectos secundarios son moi molestos comuníqueo xa que a súa oncóloga poderá buscar outra alternativa.