Despois do diagnóstico a sensación de ansiedade é xeneralizada. A primeira resposta adoita ser a negación “ten que ser un erro” ou “paréceme que estou a soñar”. Lembre que se necesita tempo para asimilar a información recibida.

Cando se comeza a ser consciente da enfermidade, é frecuente preguntarse “Por que a min?”, experimentar emocións como desesperación ou enfado e sentir desasosego polo medo e a preocupación que provocan o diagnóstico e as súas implicacións. Motivado polos medos esaxerados pode ter insomnio, soño irregular, falta de apetito ou falta de concentración nas actividades diarias, que adoitan desaparecer cando empeza o tratamento. Esta fase adoita durar entre unha e dúas semanas e é unha resposta normal ante algo que vostede sente que ameaza a súa vida. Se os problemas de soño, alimentación ou falta de concentración continúan durante máis tempo ou considera que a angustia que sente estáselle indo das mans comuníqueo ao seu médico. O esencial é que o diagnóstico non a paralice, nin a conduza á inactividade. Se se atopa desanimada e non ten ganas de realizar actividades coa que antes gozaba durante un período de tempo de dúas semanas ou máis, comuníqueo ao equipo. Pode chamarnos por teléfono e facilitarémoslle a asistencia á consulta do psicólogo da Unidade cando necesite.

Comézase a afrontar o problema cando sente que se está traballando activamente contra a enfermidade e volve á vida normal. Cada muller afróntao de maneira diferente, depende da maneira de ser de cada un e o que é bo para unha muller, non serve para outra. Non existe unha receita e o mellor é facelo de maneira natural a como afrontou e resolveu outros problemas no pasado.

Algo recomendable, é marcarse obxectivos a curto prazo, centrándose en estar o mellor posible cada día. Pode axudala, realizar unha programación o día anterior das actividades que vai realizar ao día seguinte e ocupar o día.

Non se senta mal se se atopa algún día desanimada, xa que durante os tratamentos é frecuente sentirse máis sensible e ter altibaixos no estado de ánimo. É normal durante este período por moi ben que o estea levando. Os cambios emocionais adoitan pasar ao finalizar os tratamentos.

Debido á tensión física e emocional, pode estar máis irritable. Este estado de ánimo adoita mellorar ao realizar exercicio físico leve, como camiñar, xa que lle permitirá liberar parte da tensión acumulada.

Pode notar tamén, problemas de memoria ou concentración que poden ser consecuencia da tensión ou efecto temporal da quimioterapia. Estes pasarán aos poucos finalizado o tratamento.

É importante que saiba que a tensión, a depresión e a aflición non incrementan as probabilidades de que o cancro se desenvolva. Como apunta a Dra. Holland, xefa de psiquiatría do Memorial Sloan-Kettering Cancer Center no seu libro A cara humana do cancro, “aínda que a tensión cause fluctuaciones nas funcións hormonal e inmunológica, non se relacionou co incremento de risco de padecer cancro nin cunha supervivencia menor”.

Despois do diagnóstico, e especialmente ao principio, resultaralle difícil falar abertamente sobre o seu cancro. Pense que a súa familia e amigos necesitan saber como se sente e que necesita para atender as súas necesidades.Para eles tamén é algo novo e algúns non saberán que dicir. Se vostede pode falar do tema primeiro porallo máis fácil.

Unha maneira natural de comezar a falar sobre como se sente é comentar aspectos do diagnóstico e as opcións de tratamento. Isto pode evitar que a familia manteña unha actitude forzada evitando falar da enfermidade e poida quedar illada cos seus sentimentos.

Se vostede non se sente capaz de falar coa súa parella, amigos ou familiares, ou cre que poden ser remisos a escoitar, pida unha cita para falar co equipo sanitario.

Comunicación coa parella

É mellor involucrar á súa parella desde o primeiro día e que acuda con vostede ás citas médicas sempre que poida, xa que isto favorecerá que ambos poidan falar desde o principio dos seus sentimentos, sexan positivos ou negativos. Algunhas emocións como o enfado, medo, frustración ou rancor son reaccións normais ao cancro que ás veces non se falan por non enfadar ao outro ou porque se sente culpable por ter sentimentos negativos. Ocultar os sentimentos crea distancia na parella e dificulta o apoio.

É importante que conte á súa parella que tipo de apoio e ánimo necesita, xa que un día pode necesitar ánimo para saír da casa, mentres que outro pode necesitar pasar un tempo tranquila na casa a soas.

Pode axudarlle tamén, comprender as reaccións da súa parella despois do diagnóstico, xa que do mesmo xeito que vostede, pode ter días que se senta positivo e outros nos que estará máis desanimado. As emocións poden ser similares, pero non necesariamente ao mesmo tempo. Un día pode estar vostede máis asustada e a súa parella máis optimista. É bo que falen sobre estas diferenzas.

Comunicación cos fillos

É frecuente a preocupación das nais polas consecuencias que a enfermidade terá nos seus fillos e o afán de protección fai que ás veces se lles oculte a enfermidade. Outro dos motivos para que isto ocorra é subestimar a necesidade de información do neno, especialmente cando estes son máis pequenos.

Ao preguntar a unha paciente, que non informara á súa filla de 3 anos, se pensaba que a súa filla non sabía que estaba enferma, esta respondeu “eu creo que o sabe, porque o outro día cando me preguntou onde fora, respondinlle que de compras e preguntoume entón por que traes o paraugas nun plástico como cando vas ao hospital?”.

Os nenos perciben desde o principio que algo anda mal e sempre é mellor falar con eles que ocultalo. Se se evita o tema, poden pensar que a situación é peor do que realmente é. Ademais, o tratamento pode provocar cambios na súa aparencia persoal, e se se anticipa e explica aos seus fillos eses cambios, permitirá que estean preparados.

Se é capaz de controlar os seus sentimentos, vostede é a mellor persoa para falar cos seus fillos, pero se non se sente capaz, tamén pode facelo outro familiar próximo. Para falar cos nenos é necesario facelo ao seu nivel, tendo en conta a idade e etapa de desenvolvemento. A mensaxe debe expresar que se lle diagnosticou unha enfermidade, que seguirá un tratamento e que a familia está unida. Se o seu fillo é demasiado pequeno para entender o concepto de cancro é mellor dicir “a miña enfermidade”.

É importante facilitar que poidan realizar preguntas, limitarse a responder esas preguntas, non dar explicacións máis complicadas que as preguntas que fixeron e ser honesta nas respostas. Se non sabe algunha resposta, recoñecer que non o sabe e preguntar ao médico.

Os máis pequenos necesitan saber que o cancro non é contaxioso e que non son culpables da enfermidade da nai. Tamén deben coñecer con antelación as ausencias da nai e quen coidará deles durante estas ausencias. Pode ser tranquilizador para os seus fillos visitala durante o seu ingreso, sempre que a visita sexa unha experiencia positiva.

Ten á súa disposición no Hospital, o conto editado pola Fundación Mª José Jove “Mamá ten un tumor”. O conto pretende ser unha ferramenta que axude ás nais a explicar aos seus fillos o proceso polo que pasarán e os cambios que sucederán na rutina diaria dos menores.

Descarga: Conto – Mamá ten un tumor

É importante que vostede traballe co equipo co obxectivo de manter unha relación de confianza e respecto mutuo. Unha boa comunicación co médico á hora de proporcionar información facilitará que vostede poida prepararse para facer fronte a cada etapa.

Durante as primeiras consultas nas que vostede se pode atopar con elevada tensión, e é máis difícil pensar con claridade e procesar a información, é recomendable que veña acompañada da súa parella, familiar ou amigo que lle axude a lembrar a información.

Dependendo da personalidade de cada muller, algunhas demandan moita información para sentir que teñen todo baixo control e poder reducir a súa ansiedade. Outras, só desexan recibir a información imprescindible porque os detalles aumentan a súa preocupación. Calquera das dúas opcións é boa e neste sentido, é útil que lle indique ao médico as súas preferencias desde o principio.

Especialmente para aquelas mulleres que demandan máis detalles é tentador buscar información en Internet. As páxinas web máis fiables son as dos centros hospitalarios, revistas científicas e todas aquelas nas que figure o selo HomeCode, asociación de información sanitaria que obriga a que os textos estean redactados por especialistas. Teña en conta que moita da información que circula pola rede é difícil de interpretar e pode aumentar as súas preocupacións. Outras veces, pode ser errónea ou de pouca confianza polo que é importante que a seleccione co seu médico.

Axudaralle anotar as dúbidas que lle xurdan e realizar unha lista para levar á cita médica. O médico non pode coñecer todas as súas preocupacións e é importante para el responder os aspectos médicos que melloren o seu benestar emocional. O equipo médico son as persoas máis cualificadas para falar con vostede dos seus medos e preocupacións. As enfermeiras ademais podemos orientala, proporcionarlle apoio e información adicional.

Ten unha liña de comunicación co médico a través das enfermeiras, as persoas do equipo que estamos en primeira liña e coas que pode falar por teléfono; o noso traballo en colaboración co médico asegura que teña acceso ao que necesita.